Μια σειρά από ανησυχητικές μελέτες, συνεντεύξεις πρώην παικτών και υποθέσεις που ετοιμάζονται για τα δικαστήρια. Τα περιστατικά άνοιας στους αθλητές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.
Πριν από περίπου έναν χρόνο, η έρευνα του πανεπιστημιακού νοσοκομείου Queen Elizabeth, με επικεφαλής τον Δρ. Γουίλι Στιούαρτ, έφτασε στο συμπέρασμα ότι οι ποδοσφαιριστές και οι παίκτες του ράγκμπι είναι 3.5 φορές πιθανότερο να πεθάνουν από κάποια νευροεκφυλιστική ασθένεια από ό,τι οι συνομήλικοι τους στον γενικό πληθυσμό. Ο Στιούαρτ έκανε λόγο για ξεκάθαρες συνδέσεις ανάμεσα στα δύο αθλήματα με το εγκεφαλικό τραύμα και τη χρόνια τραυματική εγκεφαλοπάθεια (ΧΤΕ), μια εκφυλιστική πάθηση του εγκεφάλου που ανακαλύφθηκε στους αθλητές του Αμερικανικού Ποδοσφαίρου. «Έχουμε ενδείξεις υψηλών επιπέδων άνοιας πλέον στον αθλητισμό. Οι παθολογικές μελέτες λένε ότι αυτού του είδους η παθολογική άνοια είναι χρόνια τραυματική εγκεφαλοπάθεια, η οποία συναντάται μόνο σε ασθενείς με εγκεφαλική βλάβη», τόνισε. Ήδη από το 2013, ο επικεφαλής ιατρός της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ράγκμπι, Μάρτιν Ράφτερι, είχε δηλώσει: «Η ΧΤΕ είναι ένα είδος άνοιας και υπάρχουν μελέτες για μποξέρ και παίκτες αμερικανικού ποδοσφαίρου που έχουν υποστεί επαναλαμβανόμενους τραυματισμούς στο κεφάλι, οπότε αναγνωρίζουμε ότι ίσως υπάρχει πιθανή σύνδεση».
To θέμα επανήλθε στην επικαιρότητα μετά την αποκάλυψη ότι οι πρώην παίκτες του ράγκμπι, Στιβ Τόμπσον και Άλιξ Πόφαμ, πάσχουν από πρόωρη άνοια. Ο Τόμπσον συγκλόνισε, όταν παραδέχθηκε σε συνέντευξή του στον Guardian ότι δεν μπορεί να θυμηθεί την κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 2003. Παράλληλα, σε μια πρωτοφανή κίνηση, ενώθηκε με 10 ακόμα πρώην παίκτες του ράγκμπι, όλους κάτω τω 45 ετών, ώστε να κινηθούν νομικά κατά της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας ράγκμπι, καθώς και κατά της αγγλικής και της ουαλικής Ομοσπονδίας, για αποτυχία προστασίας τους από τις επιπτώσεις των χτυπημάτων στο κεφάλι. Όλοι οι παίκτες έλαβαν την ίδια διάγνωση: Άνοια με πιθανή χρόνια τραυματική εγκεφαλοπάθεια. Ο Ρίτσαρντ Μπόρντμαν, νομικός εκπρόσωπός τους, έκανε λόγο για ωρολογιακή βόμβα που χτυπά τους 40άρηδες και 50άρηδες πρώην αθλητές, ενώ αποκάλυψε ότι πάνω από 100 παίκτες έχουν επικοινωνήσει μαζί του, εμφανίζοντας συμπτώματα. Η Παγκόσμια Ομοσπονδία απάντησε ότι «αν και δεν απαντάμε σε φήμες, Η Παγκόσμια Ομοσπονδία λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψιν της την ασφάλεια των παικτών και εφαρμόζει διαχείριση πρόληψης τραυματισμών, καθώς και εκπαιδευτικές στρατηγικές που βασίζονται σε όλη τη διαθέσιμη γνώση, έρευνα και αποδείξεις». Την κίνηση υποστηρίζουν και 40 οικογένειες πρώην ποδοσφαιριστών που εμφάνισαν πρόωρα συμπτώματα.
Από το ράγκμπι στο ποδόσφαιρο
Λίγες εβδομάδες νωρίτερα, ο Σερ Τζέφ Χαρστ, σκόρερ του περίφημου γκολ-φαντάσματος, το οποίο χάρισε στην Αγγλία το Μουντιάλ το 1966 και ο μοναδικός ποδοσφαιριστής που έχει σημειώσει χατ-τρικ σε τελικό Παγκοσμίου Κυπέλλου, τάχθηκε υπέρ της απαγόρευσης των κεφαλιών σε παιδιά. «Φαίνεται ότι υπήρξε ένα συγκεκριμένο γκρουπ ανθρώπων που υποφέρουν. Θυμάμαι τις προπονήσεις μου στη Γουέστ Χαμ, είχαμε μια μπάλα που κρεμόταν από το ταβάνι και κάναμε κεφαλιές για 20 λεπτά. Έπειτα, παίζαμε τένις με κεφαλιές στο γυμναστήριο και στην προπόνηση στο γήπεδο, προπονούμασταν στις εκτελέσεις φάουλ. Μπορεί να έκανες 20-30 κεφαλιές σε διάστημα μιας ώρας», τόνισε σε συνέντευξή του στη Daily Mirror. Έπειτα, χαρακτήρισε μια πιθανή απαγόρευση κεφαλιών σε μικρές ηλικίες ως «μια πολύ δυνατή και λογική πρόταση», προσθέτοντας: «Νομίζω πως το να σταματάς σε μικρή ηλικία, όταν ο εγκέφαλος δεν έχει ακόμα ωριμάσει, πρέπει να εξεταστεί. Δεν νομίζω ότι θα καταστρέψει την απόλαυση των παιδιών από το ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο».
Ο Χαρστ είπε ότι με χαρά θα δώριζε τον εγκέφαλό του για έρευνες γύρω από την άνοια, μετά τον θάνατό του. Αρκετοί θρύλοι του αθλήματος στο Νησί, όπως ο Σερ Μπόμπι Τσάρλτον, αντιμετωπίζουν σχετικά προβλήματα. Ο αδερφός του, Τζακ, ο Ρέι Γουίλσον, ο Μάρτι Πίτερς και ο Νόμπι Στάιλς έφυγαν από τη ζωή τα τελευταία δύο χρόνια, ενώ ο Τζεφ Άστλε πέθανε το 2002, σε ηλικία 59 ετών, λόγω επαναλαμβανόμενου τραύματος από κεφαλιές. Η έρευνα που διεξήχθη από την Αγγλική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία και την Ένωση Επαγγελματιών Ποδοσφαιριστών δημοσιεύτηκε πριν από περίπου έναν χρόνο, υποστηρίζοντας ότι οι ποδοσφαιριστές διατρέχουν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης μιας σειράς νευροεκφυλιστικών ασθενειών. Μετά τον θάνατο του Στάιλς, η οικογένειά του εξέδωσε ανακοίνωσε, καλώντας τις ποδοσφαιρικές αρχές για άμεση δράση και η Αγγλική Ομοσπονδία απάντησε: «Η άνοια είναι μια εξουθενωτική ασθένεια για την ευρύτερη κοινωνία, η οποία επιφέρει εξαιρετικά συναισθηματικά και σωματικά βάρη στους ανθρώπους που ζουν με αυτή και στα άτομα που βρίσκονται κοντά τους. Η FA συνέβαλε στην πρωτοποριακή έρευνα για τη σύνδεση με το ποδόσφαιρο και δείχνουμε μια ξεκάθαρη και δέσμευση, τόσο οικονομικά όσο και με άλλος πόρους, για την υποστήριξη της αντικειμενικής στιβαρής και εμπεριστατωμένης έρευνας για τα επόμενα βήματα. Αυτός ο τομέας εργασίας θα αποτελέσει βασικό μέρος στη στρατηγική της επόμενης τετραετίας, καθώς αναγνωρίζουμε τη σημασία του ζητήματος».
Πρόσφατη έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης, έδειξε ότι οι άντρες πρώην ποδοσφαιριστές έχουν πέντε φορές περισσότερες πιθανότητες για να εμφανίσουν τη νόσο Αλτσχάιμερ, ενώ ο Δρ Μάικλ Γκρέι, επικεφαλής της έρευνας του Πανεπιστημίου East Anglia, επεσήμανε την απουσία σχετικών ερευνών για τις γυναίκες που παίζουν ποδόσφαιρο και υποστήριξε ότι «θεωρούμε ότι οι γυναίκες βρίσκονται σε ακόμα μεγαλύτερο ρίσκο ανάπτυξης άνοιας που σχετίζεται με τον αθλητισμό από ό,τι οι άντρες». Απηύθυνε, παράλληλα, έκκληση σε γυναίκες που παίζουν ποδόσφαιρο επαγγελματικά ή ερασιτεχνικά να βγουν μπροστά και να βοηθήσουν τις έρευνες.
«Πάνω από το 50% των παικτών!»
Ο Κρίσπιν Κόρμακ ήταν αθλητής ράγκμπι, ο οποίος πλέον εργάζεται ως δικηγόρος. Η ανάδυση του θέματος στην επικαιρότητα, τον έφερε στο επίκεντρο. «Ως πρώην παίκτης ράγκμπι δεν αμφιβάλω ότι υπήρχαν στιγμές που είχα διάσειση και έπαιζα, ενώ δεν θα έπρεπε να το κάνω. Ήταν ένα συναισθηματικό ζήτημα. Βρίσκεσαι σε αυτό το σταυροδρόμι. Από τη μία θέλεις να παίξεις και να είσαι στο γήπεδο, από την άλλη υπάρχουν αυτά τα θέματα που έχουμε τώρα, το πως αυτές οι αποφάσεις επιστρέφουν για να στοιχειώσουν κάποιους παίκτες». Ο Κόρμακ έχει επίσης προσεγγιστεί από πρώην παίκτες που θέλουν να κινηθούν νομικά και παραδέχθηκε ότι πιθανότατα θα τους προτείνει να απευθυνθούν στη δικηγορική εταιρεία που εκπροσωπεί και τους υπόλοιπους που βγήκαν μπροστά. Ο Ρίτσαρντ Μπόρντμαν, που αναμένεται να δώσει τη δική τους μάχη στα έδρανα, τόνισε ότι η υπόθεση χτίζεται εδώ και περίπου έναν χρόνο και προχώρησε σε έναν σοκαριστικό υπολογισμό: «Πιστεύουμε ότι δυνητικά πάνω από το 50% των πρώην παικτών του ράγκμπι γιούνιον που έπαιξαν στην επαγγελματική εποχή μπορούν να καταλήξουν με νευρολογικές επιπλοκές. Δεν λέμε ότι εγγυημένα το 50% θα εμφανίσει ζητήματα, ούτε ότι όλες οι επιπλοκές θα οδηγήσουν στην άνοια. Υπάρχουν άνθρωποι με επιληψία και μετά-διασειστικό σύνδρομο». Μοιραία, προέβη στη σύγκριση με το NFL στις ΗΠΑ, όπου μετά το 2011 και την δημοσιοποίηση αντίστοιχων στατιστικών, οι παίκτες του Αμερικανικού Ποδοσφαίρου μείωσαν τις επαφές στην προπόνηση, μια προσέγγιση που σύμφωνα με τον Μπόρντμαν θα μπορούσε να εφαρμοστεί και σε άλλα σπορ.
Ο Δρ. Στιούαρτ, ο οποίος ηγήθηκε της σχετικής έρευνας, είπε ξεκάθαρα πως «δεν υπάρχει κανένας αξιόπιστος ερευνητής που καταπιάνεται με τις εγκεφαλικές βλάβες και τον νευροεκφυλισμό που να μη μην αναγνωρίζει ότι η χρόνια τραυματική εγκεφαλοπάθεια είναι πρόβλημα. Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι, οι οποίοι σχετίζονται σημαντικά με τον αθλητισμό ή με την αθλητική έρευνα, οι οποίοι προσπαθούν να εισάγουν αμφιβολία ή σκεπτικισμό σε αυτό, αλλά δεν έχουν αξιόπιστες αποδείξεις. Δυστυχώς, έχουμε δει αυτή την εκφυλιστική εγκεφαλική παθολογία στους μποξέρς για πολλές, πολλές δεκαετίες και τώρα το βλέπουμε να αυξάνεται στους παίκτες του Ράγκμπι, του NFL, του ποδοσφαίρου, του χόκεϊ. Η λίστα συνεχώς μεγαλώνει. Όμως το κοινό της σημείο είναι η έκθεση στα εγκεφαλικά τραύματα και στις κρούσεις».
O Στιούαρτ ξεκαθάρισε ότι η επιστημονική κοινότητα δεν θέλει τους παίκτες σε μια γωνιά να πιστεύουν ότι όλοι θα αποκτήσουν εγκεφαλικές ασθένειες, ξεκαθαρίζοντας ότι ούτως ή άλλως το ποσοστό παραμένει χαμηλό, ακόμα κι αν είναι 3.5 φορές παραπάνω από τον γενικό πληθυσμό. Ωστόσο ξεκαθάρισε ότι ο κίνδυνος είναι υπαρκτός και ότι «κάτι πρέπει να γίνει τώρα, πριν το παιχνίδι σταματήσει εντελώς. Αν δεν κάνουν κάτι μέσα στο 2021, τότε θα κριθούν πολύ σκληρά σε 10 ή 20 χρόνια…».
Περισσότερα:
